W przeciągu 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku lub od dnia, w którym jako spadkobierca dowiedziałeś się o tytule swego powołania do dziedziczenia jesteś zobowiązany do złożenia oświadczenia, że spadek przyjmujesz. Od ciebie zależy również, czy zakres przysporzenia ograniczysz (przyjmiesz z dobrodziejstwem inwentarza) czy też nie. W sytuacji, w której nie złożysz stosownego oświadczenia z mocy prawa zostaniesz spadkobiercom, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy do wydziału cywilnego. Złożenie takiego wniosku podlega opłacie w wysokości 50 zł.
Od 1 marca 2009 r. stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić przed notariuszem, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego jest możliwe, gdy stawią się przed notariuszem wszystkie osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi. Notariuszowi należy przedstawić: akt zgonu spadkodawcy oraz akty urodzenia bądź małżeństwa spadkobierców (nie starsze niż 3 miesiące!). Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Opłata notarialna za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego wynosi ok. 100-150 zł. Za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka to 100 zł, a za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu maksymalna stawka wynosi 50 zł. Do opłaty notarialnej należy doliczyć 23% VAT. Sporządzenie aktu u Notariusza jest możliwe jedynie wtedy, gdy nie ma wątpliwości co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku – w przeciwnym razie jedyną możliwością jest droga sądowa.
Obok stwierdzenia nabycia spadku dokonywanego przez sąd oraz poświadczenia dziedziczenia przez notariusza, od 17 sierpnia 2015 r. funkcjonuje w obrocie prawnym instytucja tzw. europejskiego poświadczenia spadkowego. Poświadczenie jest aktem, który potwierdza prawa do spadku lub prawa do poszczególnych przedmiotów spadkowych, jakie przysługują spadkobiercom, zapisobiorcom, wykonawcom testamentów lub zarządcom spadku i jednocześnie wywołuje jednolite skutki prawne we wszystkich państwach członkowskich bez potrzeby przeprowadzania jakiegokolwiek szczególnego postępowania.
Zainteresowany może uzyskać europejskie poświadczenie spadkowe w sądzie, gdzie procedura będzie analogiczne do postępowania o stwierdzenie nabycia spadku lub zwrócić się do notariusza, który wyda poświadczenie dziedziczenia. Wybór organu należy do osoby, powołanej do spadku lub jego części. Poświadczenie podlega opłacie stałej, ale jest uzależnione od organu, który nam go wydaje. Jeśli zdecydujemy się na dokonanie tej czynności w kancelarii notarialnej opłata wyniesie 400 zł, zaś od wniosku o wydanie europejskiego poświadczenia spadkowego w sądzie zapłacimy 300 zł.
