Niezależnie od ustanowionego ustroju majątkowego między małżonkami prawo wymienia wśród osób powołanych ustawowo do dziedziczenia w pierwszej kolejności małżonka. Skutecznie jednak można ograniczyć wielkość majątku, który przypadnie mu z racji ustawowego udziału.
W pierwszej kolejności należy rozplanować co i dla kogo masz zamiar pozostawić. Na tę okoliczność sporządza się testament – rozporządzenie swojego majątku na wypadek śmierci. Pozostawiany testament jest głównym źródłem dokonania podziału spadku między osobami powołanymi do dziedziczenia na jego mocy. Niemniej jednak osoby, którym przysługuje roszczenie o zachowek mogą skutecznie zmniejszyć wartość zapisanego majątku. Przy pomocy instytucji zapisu windykacyjnego możemy konkretnej osobie przekazać prawnie (przenieść własność i faktyczne posiadanie) rzecz oznaczoną (należycie wskazaną). W przypadku, gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość (będąca wyłączną własnością spadkodawcy) najlepiej rozporządzić nią z wykorzystaniem prawa dożywocia. W umowie o dożywocie w zamian za opiekę i utrzymanie do dnia śmierci, przekazuje się zobowiązanej osobie nieruchomość. W ten sposób przekazane rzeczy/nieruchomości nie wchodzą do masy spadkowej, a to oznacza, że uszczuplają w ten sposób wspólny do podziału majątek. Rozdzielność majątkowa nie wpływa na ustawowy krąg spadkodawców i warto o tym pamiętać. Dochodzenie praw współmałżonka nie ograniczonych w rozporządzeniu testamentowym zapisem windykacyjnym czy ustanowionym wcześniej (a potwierdzonym w testamencie – nie jest to wymagane – ale bardzo często praktykowane) prawem dożywocia może w sposób dokuczliwy i skuteczny umniejszyć majątek np. dzieci, które testator chciał zabezpieczyć materialnie, bo ojciec (małżonek zmarłej) jest alkoholikiem.
Warto pamiętać również o tym, że darowizna nie oznacza wyłącznego prawa dla osoby na rzecz, której przysporzenia dokonano, bowiem w świetle obowiązujących przepisów cywilnych wchodzi ona do majątku spadkowego i przy roszczeniu o zachowek jest wliczana do wartości spadku (a to oznacza, że zwiększa wysokość spłaty należnej z tytułu zachowku osobie, która o nie wnosiła).
