W prawie spadkowym ustawodawca zapewnił możliwość rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek śmierci przez sporządzenie testamentu. Wyróżnia się kilka form testamentów, a mianowicie własnoręczny (holograficzny), urzędowy (allograficzny), w pewnych przypadkach ustny oraz notarialny. Z pośród tych czterech form testamentów najtrudniejszy do podważenia jest testament notarialny. W związku z tym, iż jest on sporządzany w obecności notariusza, uważa się go za najbardziej bezpieczną formę testamentu. Taki testament jest traktowany, jak dokument urzędowy, ponieważ czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. Z uwagi na powyższe, stanowi on dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Pomimo faktu, iż jest to testament sporządzony przez osobę zaufania publicznego z odpowiednimi kwalifikacjami prawnymi, istnieje kilka sposobów jego podważenia.
W pierwszej kolejności testament taki jest nieważny, kiedy nie spełnia wymagań określonych przez Ustawę z dnia 14 lutego 1991r. Prawo o notariacie (Dz. U. z 2008r., Nr 189, poz. 1158 ze zm.). Ponadto testament taki można podważyć również w przypadku wystąpienia wad oświadczeń woli. Możliwość podważenia testamentu notarialnego, na tej podstawie potwierdził też Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń – wydanym już wiele lat temu: „Okoliczność, że testament został sporządzony w formie aktu notarialnego, nie stoi na przeszkodzie udowadnianiu jego nieważności, przewidzianej w przepisie art. 945 k.c.(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25.06.1985)”
Art. 945 § 1 kc przewiduje bowiem, 3 rodzaje wad oświadczeń woli skutkujących nieważnością testamentu:
- Sporządzenie testamentu w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.
- Błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem nie sporządziłby testamentu tej treści.
- Sytuacja, gdy testament sporządzony był pod wpływem groźby.
Można zatem próbować udowodnić, iż testator w dacie sporządzania testamentu nie był w stanie zrobić tego w sposób świadomy – np. z powodu choroby psychicznej albo gdy inna osoba wpłynęła na treść testamentu groźbą bezprawną. Jednakże, żeby została stwierdzona nieważność testamentu należy mieć mocne podstawy i przedstawić sądowi odpowiednie dowody. Zgodnie z kodeksem cywilnym osoba, która powołuje się na powyższe przesłanki ma określony termin – 3 lata od momentu, w którym dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie 10 lat od otwarcia spadku (art. 945 § 2 kc)
Jednak sprawy spadkowe to są skomplikowane… Dobrze, że trafiłem na tego bloga i że dzięki niemu dużo mi się rozjaśniło i już wiem, że mogę dochodzić swoich praw do spadku po wuju. Dziękuję za przydatny artykuł i pozdrawiam!
Dziękuję bardzo za ten artykuł – w mojej sytuacji bardzo mi pomógł. Do tej pory myślałam, że podważenie testamentu notarialnego jest praktycznie niemożliwe, a dzięki Pani widzę, że jednak jest na to jakaś nadzieja. Tak czy siak z pewnością warto próbować… Pozdrawiam
A co zrobić by testament odrzucić? Mój ojciec zostawił mi wielkie długi i niestety ja muszę je po nim spłacać, a moja sytuacja finansowa wcale nie jest dobra. Wie ktoś może czy można się z tym jakoś uporać? Jestem w kropce.
Wiedziałem już dawno, że jest Pani rewelacyjną prawniczką, ale teraz kiedy odkryłem, że prowadzi Pani tą stronę po prostu nie mogę wyjść z podziwu 😀 Świetna robota!
Bardzo dużo informacji na temat spraw spadkowych w praktyce można znaleźć na tym forum: http://www.dobryprawnik-lodz.pl/ , korzystałam z niego i znalazłam odpowiedź na swoje pytanie, warto zajrzeć
Moja sprawa związana z testamentem mojego ojca wyglądała na bardzo skomplikowaną, jednak pani mecenas Magdalena Chróścielewska pomogła mi w skutecznym podważeniu zmiany testamentu, której dokonał mój ojciec. Jeszcze raz bardzo dziękuję! Nie można się poddawać, żadna sprawa nie jest beznadziejna!
Warto zwrócić się do prawnika z podważeniem, myślę, że samemu się dużo nie wywalczy :/ trzeba mieć dużo uporu, żeby móc kłócić się o coś ze swoją rodziną
Dzięki za przydatne informacje
Zgadzam się, pani Magdalena jest najlepszą specjalistą jeśli chodzi o prawo spadkowe. Bardzo się cieszę, że trafiłam właśnie do niej po śmierci mojej mamy – udało nam się w krótkim czasie załatwić wszystkie potrzebne formalności
A kogo polecalibyście do tego typu sprawy? Jakiego prawnika? Moze ktoś ma jakieś doświadczenia?