Przepisy prawa cywilnego przewidują dwie podstawowe formy dziedziczenia: ustawową i testamentową. Zgodnie z Kodeksem cywilnym powołanie do spadku wynika bowiem z ustawy, albo z testamentu. Do dziedziczenia ustawowego dochodzi w kilku przypadkach. Na przykład jeśli spadkodawca nie sporządził testamentu lub spisał taki, w którym powołał spadkobiercę do ułamkowej części majątku, na przykład do jego połowy – wówczas mamy do czynienia z tzw. dziedziczeniem „mieszanym”, w części na podstawie testamentu, w części na podstawie ustawy. Również wtedy, gdy spadkodawca sporządził testament, w którym ustanowił wyłącznie zapisy na rzecz poszczególnych osób, albo gdy powołany spadkobierca nie może dziedziczyć (został uznany za niegodnego dziedziczenia) lub odrzucił spadek.
Zgodnie z obowiązującym prawem polskim, pierwszeństwo będzie miała wola spadkodawcy. Jeśli pozostawił on po sobie ważny testament to dziedziczenie nastąpi w oparciu o ten dokument. Dopiero w razie jego braku w grę wchodzą przepisy ustawy, jaką jest Kodeks cywilny. Zgodnie z polskim prawem, podstawą dziedziczenia może być wyłącznie testament, a w jego braku przepisy ustawy – trzeciej możliwości nie ma.
Do dziedziczenia ustawowego powołane są osoby określone w Kodeksie cywilnym. Krewnych dzielimy na: zstępnych – dzieci, wnuki, prawnuki itd. i wstępnych – rodzice, dziadkowie itd. Przepisy ustanawiają kręgi spadkobierców.
Pierwszeństwo mają dzieci spadkodawcy i jego małżonek – dziedziczą oni w częściach równych, przy czym część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeśli dziecko zmarło wcześniej, do przypadającego mu udziału mają prawo jego zstępni, także w równych częściach.
Jeżeli spadkodawca nie ma dzieci, przepisy powołują do spadku jego małżonka i rodziców lub rodzeństwo w razie śmierci któregoś z rodziców. Udział spadkowy małżonka wynosi w tym przypadku połowę.
W następnej kolejności w razie braku spadkobierców z poprzednich grup do dziedziczenia dochodzą dziadkowie spadkodawcy, zstępni dziadków spadkodawcy oraz pasierbowie.
Podsumowując, pierwszeństwo do spadku dziedziczonego na podstawie ustawy ma I grupa spadkobierców. Jeżeli brak jest dzieci oraz dalszych zstępnych (wnuków, prawnuków itd.) spadkodawcy (bądź gdy zstępni nie mogą lub nie chcą dziedziczyć), dziedziczą osoby z II grupy, a w ich braku (bądź gdy zstępni nie mogą lub nie chcą dziedziczyć) – podmioty zaliczone do grupy III. Ostatecznie, spadkobiercą mogą być podmioty z IV grupy czyli osoby prawne prawa publicznego (gmina jako jednostka samorządu terytorialnego lub Skarb Państwa).
Ten wpis mi się bardzo przyda, bo na dniach okazało się, że mogę odziedziczyć dość spory spadek, niestety zmarłej osoby nie znałam (waśnie rodzinne). Jeszcze w tym tygodniu zgłoszę się do Państwa po poradę 🙂
Skomplikowana sprawa prosto wyjaśniona 🙂 Czy możemy w najbliższym czasie oczekiwać na kolejne artykuły z zakresu prawa spadkowego?
U mnie był testament a i tak nie było tak łatwo jak mogłoby się wydawać, zawsze w rodzinie znajdzie się ktoś niezadowolony zaistniała sytuacją i bedzie sprawiał problemy. Najlepszym wyjściem i wiem to ze swojego doświadczenia jest mieć dobrego prawnika
Bardzo skuteczni, waleczni i zdeterminowani w walce o sprawy klienta. Nic dziwnego, że wszyscy ich polecają.