W jaki sposób można odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka?

Przyjęcie bądź odrzucenie spadku przez małoletniego należy do grupy czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka. Jak stanowi art. 101 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Zgodnie z art. 583 kodeksu postępowania cywilnego zezwolenia na dokonanie przez rodziców czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub na wyrażenie przez rodziców zgody na dokonanie takiej czynności przez dziecko sąd opiekuńczy udziela na wniosek jednego z rodziców po wysłuchaniu drugiego. Postanowienie sądu opiekuńczego w tym przedmiocie staje się skuteczne dopiero z chwilą uprawomocnienia się i nie może być zmienione ani uchylone, jeżeli na podstawie zezwolenia powstały skutki prawne względem osób trzecich.

Z powyższego wynika, że chcąc przyjąć lub odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka w pierwszej kolejności należy złożyć w sądzie opiekuńczym wniosek o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka. W świetle regulacji art. 569 k.p.c. w sprawie tego rodzaju właściwy wyłącznie jest sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć (małoletniego), a w braku miejsca zamieszkania – sąd opiekuńczy miejsca jej pobytu, zaś jeżeli brak i tej podstawy – właściwy jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.

W dalszej kolejności, tj. po wydaniu przez właściwy sąd opiekuńczy zezwolenia na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem małoletniego, rodzic bądź opiekun prawny powinien złożyć oświadczenie, przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie (a więc dziecka), o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie, wraz z załącznikami, do sądu spadku.