Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku – cz. 1

Jednym z najczęściej spotykanych w sądach postępowań nieprocesowych jest postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku. Mimo tego, iż w obliczu śmierci bliskich osób, rodziny istnieje konieczność „uporządkowania” wszystkich spraw, w tym majątkowych, po spadkodawcy w zderzeniu z przepisami prawa ludzie bardzo często czują się bezsilni.
Właśnie dlatego, w poniższym artykule postaram się w prosty i przystępny sposób wyjaśnić w jaki sposób wszcząć postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku oraz opisać jego przebieg.

Wszczęcie procedury

Zainicjowanie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku zależy od woli zainteresowanych i rozpoczyna się na wniosek. Oznacza to, że sąd nie wszczyna takiego postępowania z urzędu – czeka aż ktoś z zainteresowanych wniesie sprawę do sądu. Postępowanie takie ma charakter nieprocesowy, z tego powodu pismo otwierające sprawę nazywa się wnioskiem a nie pozwem.

Wnioskodawca we wniosku musi wymienić, jako uczestników, wszystkich potencjalnych spadkobierców, wskazać wszystkie znane okoliczności sprawy, a także wykazać swój interes prawny w przeprowadzeniu takiego postępowania. Do wniosku należy dołączyć m.in.  oryginał aktu zgonu spadkodawcy, a także oryginał testamentu jeżeli spadkodawca go po sobie pozostawił.

Należy pamiętać o tym,  że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku podlega stałej opłacie w wysokości 50 złotych

Właściwość sądu

Aby wszcząć postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, odpowiedni wniosek należy wnieść, zgodnie z art. 628 kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 507 k.p.c., do sądu rejonowego ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, do sądu miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. W braku powyższych podstaw sądem spadku jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.

Rozprawa

Zgodnie z treścią art. 669 k.p.c. sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

W trakcie takiego postępowania sąd bada kto jest spadkobiercą, a w szczególności to, czy spadkodawca pozostawił testament i wzywa do jego przedłożenia. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

Spadkobiercy muszą złożyć oświadczenie o tym, czy znani im są inni spadkobiercy oraz czy spadkodawca nie zostawił testamentu – jest to tzw. zapewnienie spadkowe.

W sytuacji gdy zapewnienie nie było złożone albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie.