Ustalenie kręgu spadkobierców- to obowiązek sądu czy osoby inicjującej postępowanie w przedmiocie nabycia spadku ?

Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

 Sąd spadku bada z urzędu kto jest spadkobiercą . W szczególności bada :

→ czy spadkodawca pozostawił testament,

→ wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której uprawdopodobnione będzie, że testament się u niej znajduje .

Sąd może żądać od wnioskodawcy lub uczestników postępowania informacji, które pozwolą ustalić krąg spadkobierców . Jeżeli sąd uzna, że zgłoszone dowody nie są wystarczające dla takiego ustalenia , może nałożyć na wnioskodawcę i uczestników określone obowiązki dowodowe . Tylko na podstawie akt stanu cywilnego można zidentyfikować spadkobierców ustawowych w stosunku do spadkodawcy.

Warto zaznaczyć, że nieprzedłożenie żądanych odpisów skróconych aktów stanu cywilnego nie może stanowić podstawy do zawieszenia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, bowiem to rola sądu determinowana jest ustawowym obowiązkiem działania z urzędu .

Przykład

Sąd wezwał pana Nowaka, syna spadkodawcy oraz wnioskodawcę w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku do przedstawienia odpisów aktów stanu cywilnego rodzeństwa, rodziców oraz zstępnych jego zmarłego ojca. Pan Nowak pozostawał jednak bierny w przedstawianiu dowodów potwierdzających prawa do spadku osób dziedziczących po spadkodawcy z ustawy w pierwszej kolejności .

W takich przypadkach jak powyższy, bierność wnioskodawcy nie zwalnia sądu spadku z inicjatywy dowodnej z urzędu.

Wnioskodawca powinien jednak udzielić sądowi informacji na temat miejsca urodzenia bliskich spadkodawcy, ewentualnego istnienia ksiąg wieczystych, w których spadkodawca figuruje jako właściciel, bądź współwłaściciel, względnie innych danych mających  znaczenie dla  interesu prawnego wnioskodawcy w stwierdzeniu nabycia spadku . Te dane pozwolą sądowi na zwrócenie się do właściwego urzędu stanu cywilnego o przesłanie odpisów skróconych z akt stanu cywilnego spadkobierców zmarłego.